Het Nederlands Netwerk voor Kwaliteitsmanagement (NNK) heeft in de tweede helft van 2017 een enquête gehouden naar de rol en de positie van kwaliteitsmanagers in de foodsector. De resultaten werden gepresenteerd tijdens het Food Safety Event van het VMT op 30 november 2017. Uit de enquête kwam naar voren dat de rol van de managers Quality Assurance (QA) was uitgehold ten opzichte van het onderzoek in 2011. Het aantal QA-managers die belemmeringen ondervinden bij het uitoefenen van hun rol is verdubbeld. Meer dan 60% voelt weerstand bij besluiten en 50% voelt oneigenlijke druk. 25% is integrale sparringpartner van het managementteam (MT), terwijl 33% van de deelnemers aan de enquête nooit bij het MT komt.
De vraag die je hierbij kunt stellen is: welke positie claimt de QA-manager? Belangrijker nog is de vraag: welke positie geeft de directeur aan de QA-manager? Met andere woorden: hoe serieus neemt het topmanagement de rol van de QA-manager. Dat is vaak ‘een dingetje’. Je kunt het antwoord ontlenen aan de organisatorische positie van de QA-manager: wel of niet onafhankelijk ten opzichte van de productie en wel of niet in het MT. QA wordt door het topmanagement gezien als een kostenpost. Wanneer je als QA-manager geluk hebt, mag je meepraten over het kostenbudget. Deze constructie is voor het bedrijf bevredigend, tot het moment dat er een incident ontstaat, zoals het verliezen van het voedselveiligheidscertificaat. Koste wat het kost moet er dan snel gerepareerd om te kunnen blijven leveren.
Iedereen vindt het vanzelfsprekend dat ‘verkoop’ en ‘productie’ in het MT plaatsnemen als vertegenwoordigers van het primaire proces. En omdat er geld verdiend moet worden, hoort ‘financiën’ er ook bij om de financiële aspecten te bewaken. Het primaire proces van het bedrijf moet echter wel worden bewaakt, om de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten te borgen. Dat is een aparte, specialistische taak. Het wordt daarom tijd dat QA-managers hun taakgebied breder zien dan ‘kwaliteit’ alleen. Daarbij komt dat het woord ‘kwaliteit’ in de ogen van het overige management een negatieve lading heeft. Het wordt al snel geassocieerd met ‘kosten’. ‘Quality’ of ‘kwaliteit’ zou daarom moeten verdwijnen uit de functietitel. QA-managers moeten de taal van het MT gaan spreken en zich verplaatsen in de rol van het topmanagement.
Het bredere taakgebied van QA heet Business Assurance (BA). De continuïteit van de business moet worden bewaakt. Daar zal een zichzelf respecterende directeur oren naar hebben, want de business mag nooit in gevaar komen. Het is de taak van een BA-manager om deze continuïteit te regelen. Net als een controller de financiën in de gaten moet houden. Het gaat bij BA niet alleen om de bewaking van de voedselveiligheid en de kwaliteit van het product, maar om de totale dienstverlening, de bewaking van de reputatie van het bedrijf en het beheersen van alle operationele risico’s die de continuïteit van leveringen in gevaar kunnen brengen. Denk hierbij aan compliance met betrekking tot de wet, certificatienormen en contractuele afspraken met de klant. Ook de integriteit van het product en de geloofwaardigheid van het bedrijf behoren daarbij, inclusief de voorbereiding op calamiteiten als brand en uitval van stroom en/of internet, enzovoorts.
Het is nu aan de huidige QA-managers zich wapenen voor deze belangrijke taak. Ze moeten de directie ervan overtuigen goed te luisteren naar de Business Assurance Manager en deze de positie de waardering en beloning te geven die daarbij hoort. Bent u hier al mee bezig?
