Wanneer de voedselveiligheidscultuur bij een bedrijf niet zichtbaar is, kan er tijdens audits van overheids- of certificatie-instellingen een penibele situatie ontstaan met een major afwijking tot gevolg. Omdat brokers en logistieke bedrijven niets produceren, is het voor hen extra lastig om de voedselveiligheidscultuur te definiëren en te verbeteren. Toch kunnen zij de gewenste cultuur in volgende vier stappen eenvoudig implementeren.
Vaststellen van de huidige situatie, eventueel door middel van een enquête
Definiëren van een doelstelling met ‘het vergroten van de voedselveiligheidscultuur’
Uitwerken van deze doelstelling tot een plan van aanpak
Resultaten bespreken in het management review en bijsturen indien nodig
Bedenk bij de vier bovenstaande punten een plan-do-check-act methodiek zodat u een deugdelijk ‘plan’ hebt.
Het gebeurt vaak dat de kwaliteitsafdeling het plan en de bijhorende doelstellingen opstelt en deze vervolgens voorlegt aan de directie. Dit is echter niet de juiste werkwijze. Het is van groot belang dat de directie zelf aantoonbaar betrokken is bij het hele verhaal. Daarom moet de directie gestimuleerd worden om mee te denken en ermee aan de slag te gaan. De kwaliteitsafdeling kan de directie hierbij ondersteunen en hierin de juiste richting aangeven. Aan de hand van onderstaande voorbeelden wordt toegelicht hoe deze ondersteuning kan plaatsvinden:
Laat de directie een doelstelling formuleren waarin de termen ‘verhogen’ en ‘voedselveiligheidscultuur’ naar voren komen. Bijvoorbeeld: ‘Het verhogen van de voedselveiligheidscultuur door het aanbieden van relevante en actuele trainingen’ of ‘Het verhogen van de voedselveiligheidscultuur en het besef ervan door onze QA afdeling minimaal twee actuele seminars te laten volgen op het gebied van voedselveiligheid’.
Nu heeft u een doelstelling geformuleerd waarin het punt naar voren komt (PLAN). Het middel is in deze voorbeelden één of meerdere trainingen volgen.
Op basis van de doelstellingen in de eerste stap wordt nu het trainingsprogramma van de organisatie opgesteld en/of bijgestuurd (wederom: PLAN). Zorg voor een concreet programma met een tijdsschema. In een korte interne memo naar personeelsleden kunt u het doel van de training formuleren. Oftewel: laat in deze memo de term voedselveiligheidscultuur duidelijk naar voren komen. Bij het daadwerkelijk trainen heeft u de ‘DO’ te pakken. De daadwerkelijke uitwerking en de info omtrent de training zelf vormen bewijslast, die tijdens de audit gebruikt kan worden. Zo kunt u eenvoudig inzage geven in de inhoud en kan de auditor een mening vormen omtrent het niveau.
In het management review maakt u een specifieke beoordeling van de voedselveiligheidscultuur waarin u duidelijk omschrijft welke acties er zijn ondernomen en wat de bijdrage was om de cultuur te verbeteren. Hiermee heeft u de ‘CHECK’ te pakken. Als er bijkomende verbeteringen noodzakelijk zijn, neemt u deze mee als verbeterpunt in het verbeterplan en sluit u de cirkel met de ‘ACT’ stap. Let er wel op dat u dit onderwerp voldoende uitgebreid beschrijft in het management review. Een enkele zin als ‘de voedselveiligheidscultuur is succesvol vergroot door het uitvoeren van het trainingsprogramma’, is onvoldoende. Beschrijf waaróm het succesvol was, welk effect dit heeft gehad en welke processen er bijvoorbeeld beter zijn gaan lopen. Kortom: beschrijf het daadwerkelijke effect. Was deze er niet? Of viel het tegen? Beschrijf dit dan ook. Niet elke training is immers even succesvol!
In bovenstaande voorbeelden is een combinatie tussen de verschillende onderdelen in het QA-plan gezocht om invulling te geven aan het ‘vergroten van de voedselveiligheidscultuur’. Het is niet verplicht om een apart A4-tje te hebben met een ‘plan’, maar dat mag uiteraard wel. Er zijn bedrijven die een nieuwe procedure of werkinstructie opstellen, maar er zijn ook bedrijven die door middel van nieuwsbrieven, toolbox meetings of vergaderingen het onderwerp voedselveiligheid benadrukken. Het is aan de directie om na te denken over een passende invulling.