Door: Frank de Bok
Veel plant-based producten die verkocht worden hebben tijdens het productieproces al een hittebehandeling ondergaan en worden daarom vaak gezien als kant-en-klaar. De controles op naleving van de wettelijke eisen die voor deze levensmiddelencategorie gelden (vastgelegd in Verordening EG Nr. 2073/2005) zijn de laatste jaren flink aangescherpt. Veel kant-en-klare producten bleken een te lange houdbaarheid mee te krijgen om te kunnen garanderen dat de wettelijke grenswaarde voor Listeria monocytogenes niet overschreden zou worden.
In reactie daarop zijn veel producten inmiddels aangepast om er alsnog een lange houdbaarheidstermijn aan mee te kunnen geven. Op de labels van deze producten is dat terug te zien, want om deze bacterie te remmen wordt meestal gebruik gemaakt van azijn- en/of melkzuur, wat in verschillende vormen toegepast kan worden en waarvoor het tegenwoordig ook vereist is om het als E-nummer te declareren op de verpakking. Deze trend is bij de productie van kant-en-klare plant-based producten overgenomen. In veel van deze producten wordt het risico op uitgroei van Listeria monocytogenes eveneens beheerst door gebruik te maken van deze conserveermiddelen. Maar is dat wel echt nodig om het product een lange houdbaarheid mee te kunnen geven? Producenten zouden er ook voor kunnen kiezen om het risico te elimineren door middel van een hittebandeling. Daar kleven weliswaar ook nadelen aan maar het biedt wél de mogelijkheid om producten weer een lange houdbaarheid mee te geven zonder veel toevoegingen te hoeven declareren op het label.
Alternatief: pasteurisatie
Een alternatief dat zomaar over het hoofd gezien zou kunnen worden is pasteurisatie door middel van hoge druk (HPP). Deze techniek wordt nu vooral toegepast bij de productie van sappen en smoothies, die mede daardoor ook flink wat schapruimte hebben weten te veroveren in de supermarkten met soms wel maanden houdbaarheid. De techniek biedt ook voor andere plant-based producten veel mogelijkheden en veel producenten zitten nu dan ook al in een verkennende fase voor wat betreft het toepassen van HPP. Ze onderzoeken wat het met pathogenen doet in hun producten.