Door: Dave Lensink
Cultuur is het patroon dat bepalend is voor ‘ons’ handelen en om structuur te geven aan het leven. Meer gedefinieerd zijn het de normen en waarden die een populatie, systeem en/of symbool uitdragen. Maar wat betekend voedselveiligheidscultuur? En wat betekent dit binnen uw organisatie?
Cultuur binnen de organisatie is de ‘manier waarop we dingen doen’. Het is een weerspiegeling van wat mensen direct en indirect doen en hoe zij zich aanpassen op de situatie. Deels is het waarneembaar, denk bijvoorbeeld aan faciliteiten, zichtbaar gedrag en werkomgeving. Echter zijn sommige elementen moeilijker te zien, zoals werkzaamheden die wel al dan niet worden uitgevoerd wanneer niemand kijkt en onuitgesproken meningen/ regels.
Voedselveiligheidscultuur is dan ook geen een nieuw begrip. Het borgen CCP’s, Food Defense of fraude is inherent aan de mens en zijn manier van handelen. Een individu kan er nou eenmaal voorzorgen dat er iets goed of minder goed kan verlopen in het bedrijfsproces. En wat te denken als dit ontvouwt tot groepsgedrag. Hierdoor kan de sfeer op de werkvloer bepalend zijn en tot hoever uw werknemers willen gaan voor uw organisatie.
Het is dan ook niet voor niets dat Britisch Retail Consortium (BRC) is uitgekomen met een aanvulling op de normering.
Norm paragraaf 1.1.2 van BRC8 verlangt namelijk dat het senior management een duidelijk plan opstelt en bijhoudt voor het ontwikkelen en continu verbeteren van een de voedselveiligheids- en kwaliteitscultuur. Na verwachting zal na verloop van tijd ook doorgevoerd worden in andere GFSI normen.
Reguliere audits en inspecties geven zicht op de waarneembare cultuur binnen het bedrijf. Maar wat zich onder de oppervlakte afspeelt is net zo belangrijk
Met de juiste tools, kan een organisatie meer grip krijgen op de dimensies die kenmerkend zijn voor voedselveiligheidscultuur.
Dimensies welke bepalend zijn voor een voedselveiligheidscultuur beoordeling zijn: Mens, Proces, Doel en Veerkracht. Hieraan kunnen elementen worden gekoppeld die ervoor kunnen zorgen dat voedselveiligheidscultuur gemeten kan worden en een kans biedt tot het verlagen van een voedselveiligheidsrisico.
De mens is een kritische factor binnen elk bedrijf, ongeacht in welke industrie zij werken. Gedrag, activiteiten of een bijdrage leveren welke invloed hebben op de voedselveiligheid, maakt het tot een hoog risico dimensie in de Food sector. Niet alleen hebben zij een individuele rol tot het leiden van een potentieel voedselveiligheidsgevaar, ook kan het leiden tot een verhoogd ziekteverzuim in de organisatie.
Belangrijke elementen voor beheersing:
Beheer en controle op processen is een belangrijk goed. Hierdoor kan er toezicht worden gehouden op de naleving van bedrijfsstandaarden welke geldend zijn op verschillende afdelingen en niveaus. Daarnaast is de koppeling tussen deze afdelingen en niveaus van belang om de effectiviteit van samenwerking te verhogen.
Belangrijke elementen voor beheersing;
Het Senior Management van een organisatie bepaalt de toon en richting voor zijn voedselveiligheidscultuur. Missie en strategieen hoeven niet specifiek benoemd te worden, hoewel het wel verstandig om het uiteindelijke doel te communiceren binnen de organisatie. Het instellen van de richting helpt bij het maken van een goed voedselveiligheidscultuur.
Belangrijke elementen voor beheersing:
Veerkracht verwijst naar het vermogen van een organisatie om zich aan te passen aan veranderende invloeden en omstandigheden. Veranderingen kunnen betrekking hebben op de mate van invloed van stakeholders (zowel intern, als extern), wijzigingen in beleid, wetgeving en/of normen.
Organisaties welke een sterke voedselveiligheidscultuur beschikken, kunnen tijdig voorbereiden en anticiperen op deze veranderingen.
Belangrijke elementen voor beheersing:
Het ontwikkelen, verbeteren (en onderhouden) van een kwaliteits- en voedselveiligheidscultuur kost tijd. Het vereist een meerjarenplan met regelmatige meetmomenten, die leiden tot verbetering. Een goede cultuur is te realiseren, maar gaat verloren als we er niet dagelijks aandacht aan geven.
Een sterk voedselveiligheidscultuur kan bijvoorbeeld leiden tot: klachten, ziekteverzuim, productuitval, recalls en/of zelfs personeelsverloop reductie.